کد مطلب:52033 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:8

گنجینه پرسمان » متفرقه

«مراء» به چه معناست؟

مراء به معناي جدال و مجادله است. به نظر مي رسد جدال اين است كه انسان با مرد ديگري بحث كند و انگيزه بحث روشن شدن واقع نباشد و پس از آن كه مطلب روشن شده يا مطمئن است كه ادامه بحث اثري ندارد، به بحث ادامه دهد در احاديث از جدال كردن نهي شده است. با توجهي بيشتر در مي يابيم كه مراء مذموم است; زيرا زمينه ساز نفاق و بيماري قلب است و دوستي پايدار را فاسد مي كند. رسول اكرم((صلي الله عليه وآله)) مي فرمايد:«لايستكمل اعبد حقيقه الايمان حتي يدع المراء;(1) ايمان بنده كمال نمي يابد، مگر اينكه مراء را ترك كند».همچنين انگيزه آن غلبه يافتن بر حريف است. امام هادي((عليه السلام))مي فرمايد:مغالبه با عث قطع پيوندهاست».
اما جدال دو قسم است: 1. جدالي كه هماهنگ با مراء است. 2. جدال احسن(2) كه
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحار الانوار، جلد2، ص 83; نقل از ميزان الحكمه، جلد 2.
2 - سوره نحل، آيه 124، نقل از ميزان الحكمه، جلد 2.

ـ2021ـ
براي تثبيت عقيده ارزشمند ديني، با روشنگري و شكيبايي دنبال شود. از همين رو افتخار پيامبر((صلي الله عليه وآله)) اين بود كه:«نحن المجادلون في دين الله;(1) ما مباحثه كنندگان در دين خدا هستيم».
از آنجا كه اكنون برخي اين امر را با بحث و جدال بيهوده و تحت عنوان روشنگري ديني اشتباه گرفته اند، اين بخش از كلام مرحوم نراقي را نقل مي كنيم.
مراء و جدال عبارت است از اعتراض بر سخن فرد ديگر و اظهار نقص كلام او به قصد پست كردن آن شخص و اظهار زيركي خود، بدون فايده اخروي، كه از اخلاق مذموم است; خواه در مسائل علمي باشد، و خواه در غير آن; اعتراض به حق باشد يا به باطل. مگر آنكه اين اعتراض در مسائل ديني و به قصد فهمانيدن يا فهميدن حق باش، به شرط آنكه اگر طرف مقابل مطلب حق را بگويد، انسان دلتنگ نشود. به خلاف مراء كه اگر حق از سوي طرف مقابل بيان شود، بدحال مي شود و هميشه مي خواهد آنچه او
ـــــــــــــــــــــ
1 - بحار الانوار، جلد 2، ص 125، نقل از ميزان الحكمه، جلد 2.

ـ2022ـ
مي گويد، صحيح باشد.
...انسان مبتلا به مراء هميشه در پي آن است كه سخني از كسي بشنود و در آن دخل و تصرّفي كند و دنبال آن را بگيرد و از اين كار لذت نيز مي برد، خصوصاً در جمعي كه افرادي با عقل و سنجش كمتر باشد، كه او را به اين صفت ستايش كنند و گويند كه فلاني جدلي يا سخنگوي ماهر بي نظيري است و كسي نمي تواند او را ملزم كند. و احمق كسي است كه از اين تمجيدها خوشحال شود. چرا كه او از خباثت باطني خود غافل است و غالباً مايل است طرف بحث او جاهل و ناداني باشد، تا بتواند بر او غلبه كند!.(1)

(بخش پاسخ به سؤالات )

ـــــــــــــــــــــ
1 - خلاصه معراج السعاده; معلم اخلاق، ص 143-144.

ـ2023ـ
             اخـلاق و تربيت
             رذائل اخلاقي                            حسـد